| dc.description.abstract | Afgan Türkistanı göçmenlerinden Süleyman Belhî ailesi, on iki ferdiyle 1853 yılında Afganistan’dan ayrılarak 1861 yılında İstanbul’a yerleşmiştir. Bu ailenin soyu, Ahmed-i Yesevî ile birlikte anılacak kadar saygın bir Türk şeyhi olarak bilinen ve bir süre Özkent’te hükümdarlık ettiği rivayet olunan Burhaneddin Ali Kılıç’a dayanır. Burhaneddin Kılıç daha çok Merginânî nisbesiyle ve el-Hidâye müellifi olarak bilinmektedir. Seyyid Süleyman, Nakşibendî-Müceddidî şeyhidir. 1867 yılında Eyüp Nişancası’ndaki Şeyh Murad Buhârî dergahı meşihatına atanmış, 1877 yılında vefatına kadar bu makamda bulunmuştur. Yerine Melâmî-Hamzavî kutbu olarak bilinen büyük oğlu Abdüîkâdir tayin edilmiş ve 1923 yılında ölümüne kadar, 47 yıl adı geçen dergâhın postnişîni olmuştur. Süleyman Belhî’nin oğullarından olan Burhaneddin Belhî ise, şair ve hattat olarak bilinmekte, ikinci Ali Şîr Nevâî olarak nitelenmektedir. Süleyman Belhî biri matbu, dört eserini Arapça yazmıştır. Abdüîkâdir ve Burhaneddin Belhî kardeşlerin Türkçe ve Farsça şiirlerinden oluşan Divanları, Türkçe ve Farsça mesnevileri vardır. Her ikisi de bazı şiirlerinde Çağatay Türkçesini kullanmışlardır. Bu ailenin, dönemin önemli isimlerinden olan Cemaleddin Afgani ile yakın dostluğu; Mevlevi ve Bektaşî çevreleriyle de münasebetleri olmuştur. Abdülbâki Gölpınarlı, bu aileden, özellikle Abdülkâdir Belhî’nin eserleri ile ilgilenmiş, bazısını istinsah edip tercüme etmiştir. Sunulan makalede, bu ailenin göçü, aile fertleri ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, eserlerin nüshalarına işaret edilmiştir. Makale sonunda, Süleyman Belhî ailesinin edebî değer taşıyan mektup ve tarihî belge niteliğindeki yazışmalarını içeren “Defter-i kuyûdât”ın fihristi verilmiştir. Ayrıca, bu aile kayıt mecmuasından, Burhaneddin Belhî tarafından biri, II. Abdülhamid’e, diğeri MecIis-i Mebûsân-ı Osmânî’ye yazılmış iki mektup metni latin harflere aktarılarak sunulmuştur. II. Abdülhamid’e arzedilen mektup, Süleyman Belhî’nin, ikinci mektup Burhaneddin Belhi’nin bir biyografisi niteliğindedir. | en_US |
