Osmanlı Modernleşmesinin Meseleleri

Abstract

Osmanlı modernleşmesi ile Cumhuriyet modernleşmesini birbirinden ayırabilir miyiz? Cumhuriyet gerçekten de tam anlamıyla bir kopuş mudur? Bu ve benzeri sorulan cevaplamak, beylik iddialan tekrarlamakla olmaz. Bu sürecin ciddiyetle kavranması, Cumhuriyet'in hangi açılardan süreklilik ihtiva ettiğinin, hangi açılardan ise bir kopuş hareketi olduğunun iyi anlaşılması da gerekir Osmanlı modernleşmesi vuruşa vuruşa çekilmenin, savaşırken düşünmenin, çelişkileri göz ardı etmek yerine onları hesaba çekmenin adıydı. İsmail Kara'nın da işaret ettiği gibi, bu tarihin bize bıraktığı kayıplar ve acılar olduğu kadar, kazanç ve imkanlar da var. Bu bakımdan Namık Kemal'in siyasi makalelerine nüfuz etmek demek, biraz da bu toprakların modernleşme sürecine nüfuz etmek demektir!